Home


 Nieuwsbrief Leefmilieu
 Jaargang 16 - nummer 4 - december 2018

     Ontvang gratis de Nieuwsbrief  

Tweemaal in haar geschiedenis haalde een zaak van Leefmilieu het Europese Hof. Beide keren ging het om geruchtmakende zaken met een grote impact op de milieurechtspraak in de Europese Unie. De eerste zaak ging over de vraag wanneer een afvalstof als een grondstof kan worden beschouwd. De tweede uitspraak was op 7 november jl. en ging over het Nederlandse stikstofbeleid. Uiteraard kreeg deze uitspraak van het Europese Hof veel publiciteit. Op de dag zelf waren alleen de Amerikaanse verkiezingen voor het NOS journaal belangrijker. Tot op dit moment raakt de vakpers over de mogelijke impact van deze uitspraak niet uitgepraat en op veel plaatsen komen ambtenaren bijeen om over de gevolgen na te denken. Ook in 2019 zal de impact van de uitspraak nog stevig te merken zijn. Kortom na deze fantastische uitspraak in 2018 kijken we uit naar meer goed nieuws voor mens en natuur in 2019.

1. Europese rechter: Nederlandse stikstofbeleid moet veel strenger

Foto Hof van Justitie EU

7 november 2018. In veel beschermde natuurgebieden  ΜΆ  Natura 2000-gebieden zoals de Veluwe – is een te hoge neerslag van stikstof. Dit betekent een aantasting van de natuur en verlies van soorten planten en dieren. Het Nederlandse beleid PAS (Programma Aanpak Stikstof) ging uit van een verwachte daling van deze stikstofdepositie. Op basis van die verwachting werden uitbreidingen van bedrijven en wegen alvast toegestaan. Het Europese Hof oordeelde op 7 november 2018 echter dat dit zo niet mag. Je kunt pas een grotere vervuiling toestaan als dat de natuur niet aantast en je daar ook zeker van bent. Het Europese Hof zegt daarover letterlijk: ‘‘Dat is echter slechts het geval wanneer na een grondige en volledige toetsing van de wetenschappelijke deugdelijkheid van die beoordeling kan worden gegarandeerd dat er wetenschappelijk gezien redelijkerwijs geen twijfel bestaat dat geen van de plannen of projecten schadelijke gevolgen heeft voor de natuurlijke kenmerken van het betrokken gebied, hetgeen door de nationale rechter moet worden nagegaan.’’

Verder werden in het Nederlandse beleid tot nu toe de gevolgen van het weiden van vee en het in de bodem brengen van meststoffen niet apart meegenomen bij de bepaling van de hoogte van de stikstofdepositie, er gold daarvoor een algemene uitzondering. Ook daar is het Europese Hof het niet mee eens, een dergelijk uitzondering mag niet. Ook voor het weiden en mesten geldt dat  ze alleen mogen als ze gegarandeerd is dat ze niet leiden tot te hoge stikstofdeposities.

De Afdeling Bestuursrechtsspraak van de Raad van State had het Europese Hof om advies gevraagd en moet nu concrete invulling geven aan deze uitspraak. De rechtbanken hebben op dit moment honderden zaken over dit onderwerp in behandeling. Zij houden die aan totdat de uitspraak van het Europese Hof door de Raad van State in een definitieve uitspraak is vertaald. Die definitieve uitspraak wordt voor begin 2019 verwacht.

Bekijk hier de uitspraak van het Europese Hof

- terug naar boven -

2. Behoud veengebied de Peel blijft broodnodig

Werkgroep Behoud de Peel vierde zaterdag 17 november 2018 haar 40 (!) jarige bestaan. Opgericht veertig jaar geleden om het veengebied de Peel nat te houden. Vrijwilligers bouwden samen dammen in de sloten in het hele gebied. Veen werd opgegraven, in de sloten gestort en aangestampt. Bomen werden verwijderd en het hout verkocht om de kosten te dekken.

Paneel met historie behoud de peel

In de loop der jaren bleek deze aanpak niet voldoende om het veengebied de Peel te beschermen. De bedreigingen uit de omgeving waren te talrijk: versnippering, het onttrekken van water aan het gebied en de vervuiling uit de omgeving.  Wim van Opbergen, een van de drijvende krachten van de werkgroep, ging in zijn presentatie in op alle stappen die toen genomen werden om die bedreigingen te lijf te gaan. Een belangrijke stap was het schrijven van een visie voor het hele gebied en het met juridische middelen verhinderen van de bedreigingen. Dit leidde tot honderden zaken en zelfs tot een zaak bij het Europese Hof. Professor Hans Joosten voegde ook nog een belangrijke hedendaagse dimensie toe aan het behoud van veen¬gebieden zoals de Peel. Venen bevatten heel veel koolstof en als ze verdrogen komt die koolstof als CO2 in enorme hoeveelheden uit de grond. Het CO2 van venen kan zo het klimaatprobleem heel sterk verergeren.  Het is maar goed dat veertig jaar geleden een groep vrijwilligers zich ging inzetten voor dit veengebied, met nog veel meer impact dan ze toen konden vermoeden.

- terug naar boven -

3. Hoe kun je houtrookvrij in je gemeente op de kaart zetten?

Op 21 september 2018 organiseerde Leefmilieu een landelijke bijeenkomst over de overlast van houtrook. Twee workshops gingen over de manieren waarop je ‘houtrookvrij’ in je gemeente op de kaart kunt zetten.

Vanuit de ervaringen van de deelnemers werden de volgende concrete initiatieven genoemd:

  • Ga op gesprek bij je wethouder en bespreek het probleem van de houtrookoverlast.
  • Wijs op de zorgplicht die de gemeente heeft naar haar burgers.
  • Vraag je gemeente burgers voorlichting te geven over, bijvoorbeeld door een artikel in het huis-aan-huisblad.
  • Dring bij de gemeente aan een voorbeeldfunctie te vervullen en in de eigen gebouwen geen houtkachels te plaatsen.
  • Vraag de gemeente de verkoop van houtkachels niet te stimuleren.
  • Vraag de gemeente om een ontmoedigingsbeleid en om zich in te zetten voor het stoppen van de subsidie op houtkachels.
  • Een aantal gemeenten heeft een ombudsman. Schakel de ombudsman in bij houtrookoverlast.
  • Agendeer het onderwerp op bijeenkomsten over luchtkwaliteit en duurzaamheid.
  • Pleit voor het invoeren van een roetnorm.
  • Informeer en betrek veel mensen. Dit vraagt een lange adem.

Uiteraard kun je als individu niet alles doen en daarom is samenwerking met anderen in je gemeente van groot belang. De aanwezigen op 21 september in Amersfoort voelden zich door alle verhalen gesteund en zagen nieuwe aanknopingspunten om in de eigen gemeente aan de slag te gaan.

- terug naar boven -

4. Klachten door LFG nemen toe – RIVM rapport oktober 2018

November 2018. Ernstige hinder door laagfrequent geluid lijkt toe te nemen, dit concludeert het RIVM op basis van een inventarisatie van meldingen bij verschillende instanties. Het percentage ernstig gehinderden varieert van 2% tot 10 % van de bevolking (18+). Nauwkeuriger getallen zijn niet te geven, omdat er niet systematisch onderzoek gedaan wordt en het vraagstuk niet standaard in bestaande gezondheidsmonitoren is opgenomen. Het advies is om dit in de toekomst wel te gaan doen.

Verder is er zorg dat laagfrequent geluid in de toekomst (verder) zal toenemen, door:

  • Toename wegverkeer in combinatie met de geluidsisolerende maatregelen, waardoor juist het LFGmeer gehoord wordt.
  • Klimaatverandering en energietransitie, die zorgen voor een toename in mechanische ventilatiesystemen, warmtepompen en koelsystemen.

Teleurstellend is dat op basis van dit onderzoek, waaruit toch vooral een toename van de problematiek te lezen valt, er geen advies is om verder onderzoek te doen en landelijk beleid te formuleren. Wat ons betreft een gemiste kans!

U kunt het hele rapport lezen op: https://bit.ly/2QnLnbY

- terug naar boven -

5. Risicobeoordeling pesticiden schiet te kort

November 2018. Samen met meer dan 100 burgerorganisaties, pleit Leefmilieu voor een hervorming van de toelatingsprocedure voor pesticiden.

GevarensymboolOnafhankelijk wetenschappelijk onderzoek toont aan dat veel van de huidige bestrijdingsmiddelen ernstige risico's vormen voor de gezondheid van mens en milieu. Toch worden deze middelen door de Europese en Nederlandse overheid als "veilig" beoordeeld. De fabrikanten mogen zelf de veiligheid van deze producten bepalen. Dit doen ze achter gesloten deuren, waarbij ze zelf de testmethoden mogen ontwerpen. Het gevolg is dat er veel schadelijke pesticiden in gebruik zijn, die aantoonbaar niet veilig zijn.

Het burgerplatform "Citizens for science in Pesticide Regulation" heeft nu een Manifest opgesteld, waarin ze de Europese overheid oproepen om bij de toelating van pesticiden de gezondheid van mens en milieu voorop te stellen:

  • Gebruik pesticiden alleen als laatste redmiddel, wanneer alle andere niet-chemische alternatieven zijn toegepast en niet werken.
  • Onafhankelijkheid van tests. De veiligheidstests mogen meer niet door de pesticidenindustrie zelf worden uitgevoerd. Alle onderzoeksresultaten moeten bij de beoordeling meegenomen worden en niet meer alleen die door de industrie zijn geselecteerd.
  • Alle uitslagen en gegevens van veiligheidstests moeten voor iedereen toegankelijk op internet gepubliceerd worden. Dit maakt het voor wetenschappers en andere organisaties mogelijk om het toelatingsproces en de effecten van het gebruik kritisch te volgen.

 

- terug naar boven -

Onderwerpen: