Home


 Nieuwsbrief Leefmilieu
 Jaargang 15 - nummer 3 - augustus 2017

     Ontvang gratis de Nieuwsbrief  

Dit is een Nieuwsbrief met veel juridisch nieuws. Wij kunnen ons voorstellen dat u dat wat taai vindt en we hebben het daarom zo helder mogelijk opgeschreven. Zo heeft de Raad van State een belangrijke uitspraak gedaan die voorlopig een halt toeroept aan veel uitbreidingen in de intensieve veehouderij. Het was een grote zaak die meerdere partijen, waaronder Leefmilieu, hadden aangespannen. Verder geven we juridisch nieuws dat kan helpen als je als groep of individu naar de rechter wilt stappen. In deze Nieuwsbrief vindt u ook de aankondiging van de landelijke bijeenkomst over laagfrequent geluid die we organiseren op 29 september in Amersfoort. De bijeenkomst is bedoeld voor iedereen die last heeft van laagfrequent geluid en zich afvraagt hoe nu verder.

1. Op 29 september: Laagfrequent geluid. Waar staan we en hoe verder?

Laagfrequent geluid (LFG) ontregelt het leven van veel Nederlanders en veroorzaakt aanzienlijke gezondheidsschade. De bronnen van laagfrequent geluid zijn lastig te meten en soms blijft het helemaal onduidelijk waardoor de overlast veroorzaakt wordt. De afgelopen jaren heeft de vereniging Leefmilieu de meldingen van LFG in kaart gebracht, en meegewerkt aan initiatieven om laagfrequent geluid te meten. Ook is samengewerkt met anderen zoals de Stichting Laagfrequent Geluid en het RIVM. Het probleem is beslist nog niet opgelost, maar er zijn wel stappen gezet. Op 29 september willen we de stand van zaken op een rijtje zetten in het ochtenddeel van het programma en ’s middags in kleinere groepen met elkaar doorpraten over mogelijke vervolgstappen.

In ieder geval zal aan de orde komen hoe een meting van laagfrequent geluid in zijn werk gaat en wat de mogelijkheden zijn om zelf te meten. De richtlijn van de GGD over LFG zal toegelicht worden en er zal ingegaan worden op de in kaart gebrachte meldingen. Veel mensen die geconfronteerd zijn met de overlast van laagfrequent geluid leggen een hele weg af in de aanpak van hun probleem. Wij gaan ervan uit dat we in het middagdeel al die inbreng goed kunnen gebruiken om vast te stellen hoe we samen het beste verder kunnen. Door de financiële ondersteuning van het voormalige Meldpunt Gezondheid en Milieu kan deze bijeenkomst (inclusief lunch) kosteloos georganiseerd worden voor maximaal 70 deelnemers. Meld u tijdig aan als u deel wilt nemen. Wij sturen u dan een bevestiging.

Datum       vrijdag 29 september 2017
Plaats        Amershof, Snouckaertlaan 11, 3811 MA Amersfoort (op loopafstand van station)
Tijd            Van 11:00 – 16:30

Opgave:    Mail naam van de deelnemer(s) naar burgernetwerk@leefmilieu.nl
Toegang    gratis voor leden en niet leden

- terug naar boven -

2. Tussenvonnis van Raad van State over de PAS

Raad van State entree17 mei 2017.  Leefmilieu heeft sinds 2015 een serie beroepszaken gestart bij de Afdeling bestuursrechtspraak over vergunningbesluiten die zijn gebaseerd op de PAS (Programma Aanpak Stikstof). Het uitgangspunt daarbij is dat de PAS in strijd is met de Europese habitatrichtlijn. Verder vormt volgens ons het PAS-beleid geen goede basis om de natuurschade door ammoniak uit de veehouderij aan te pakken. Met de PAS zijn we daar dan in 2080 (!) nog niet mee klaar. 

Om te weten of de PAS in strijd is met het Europees recht heeft de Raad van State besloten dat ze een nadere uitleg van de Europese Habitatrichtlijn nodig heeft. Die uitleg mag de Raad van State niet zelf bedenken, omdat die uitleg vervolgens geldt voor alle rechters van de Europese Unie. De raad van State legt daarom haar zogenoemde prejudiciële vragen voor aan het Hof van Justitie in Luxemburg.

De PAS is een belangrijk stuk regelgeving omdat het de toestemming regelt voor activiteiten die stikstofneerslag veroorzaken op Natura 2000-gebieden. Het gaat daarbij niet alleen om uitbreidingen van veehouderijen, maar ook om de bouw van nieuwe woonwijken en de aanleg van wegen.

De prejudiciële vragen gaan over twee verschillende kwesties. De ene kwestie is: mag de PAS op grond van de Europese Habitatrichtlijn worden gebruikt voor het verlenen van natuurvergunningen? De andere kwestie gaat over de vraag of er voor het weiden van vee en het bemesten van gronden, een natuurvergunning nodig is of niet.

Er zijn op dit moment meer dan 200 zaken bij de Raad van State in behandeling waarbij gesteld wordt dat de PAS niet deugt. De Raad van State gaat in deze zaken geen uitspraak doen en wacht af wat het antwoord van het Europese Hof is op de prejudiciële vragen. Ze heeft wel gevraagd om een spoedige behandeling.

Verder heeft de Raad van State een gebrek geconstateerd in de PAS. De Raad van State heeft daarom de minister en staatssecretaris van Economische Zaken en de minister van Infrastructuur en Milieu gevraagd of ze in de tussentijd, op andere onderdelen dan de hierboven genoemde, de PAS al wil gaan toelichten en verbeteren. De Raad vond de onderbouwing van de PAS namelijk niet voldoende, omdat niet zeker is dat de PAS de ammoniakuitstoot zal terugdringen.

Meer informatie in de volgende uitspraken van de Raad van State:
- RvS_Uitspraak_201506170-1-R2_en meer
- RvS_Uitspraak_201600614-1-R2_en meer

- terug naar boven -

3. Uitzicht op groen maakt blij

Leefmilieu werd in mei gevraagd om inbreng te leveren op het toekomstige groen beleid van de gemeente Nijmegen. De aanpak van de bijeenkomst daarvan was anders dan aAlroy Nanlohy: Uitzicht op groennders. Alle deelnemers hadden huiswerk gekregen: ze moesten een pitch houden. De opgave was om in 3 minuten één belangrijk punt voor het voetlicht te brengen en dat kort en krachtig te beargumenteren. Vervolgens werden dan in kleine groepen de voorstellen besproken. Je zou verwachten dat iedereen vervolgens alleen zijn eigen punt verder ging verdedigen, maar dat viel mee. De mensen die met groen bezig zijn bleken allemaal een brede blik te hebben.

Vanuit Leefmilieu brachten we, met meerdere deelnemers, drie punten in:

  • Stimuleer particulieren en instellingen het goede voorbeeld van de gemeente te volgen en ook geen onkruid bestrijdingsmiddelen meer te gebruiken;
  • Maak beleid voor de loslopende katten die grote schade toebrengen aan de vogelstand;
  • Zorg voor uitzicht op groen.

Hoe voor de hand liggend dit laatste punt ook lijkt, bij de ontwikkeling van plannen voor groen wordt het uitzicht op groen meestal niet meegenomen. Uit onderzoek uit 2010 dat de vereniging Leefmilieu heeft gedaan aan de hand van dagboekjes, werd het uitzicht op groen als het belangrijkste punt genoemd. En niet alleen voor de mensen die niet gemakkelijk naar buiten kunnen. Iedereen vindt uitzicht op groen fijn. Een citaat uit het onderzoek: “Een boom voor het huis brengt vogels en jaargetijden dichterbij”. Of het nu vanuit een raam is of vanaf een bankje in een park: het uitzicht op bomen en planten maakt blij. Zaak is bij de ontwikkeling van groen dus wat verder te kijken dan de plattegrond en de beplanting, maar ook na te gaan wie uitzicht hebben of gaan krijgen op het groen.

Klik hier voor het boekje Groen maakt het leven mooier

- terug naar boven -

4. Schadeclaim Middelkamp uit de lucht gegrepen

Op 20 april 2017 zijn we door Middelkamp gedaagd in verband met een schadeclaim van € 65.336 voor hem en € 17.616 voor een klant van hem. Hij heeft als gemachtigde van onze vereniging onder meer een groot aantal procedures bij de Raad van State aanhangig gemaakt, zonder ons daarover te informeren. Een deel van die zaken is in 2014/2015 door de Raad van State als ingetrokken aangemerkt. Middelkamp stelt dat bij het maken van de schikkingsafspraken met hem in september 2014, van 33 zaken niet duidelijk was dat ze waren ingetrokken en wij ervan uit gingen dat hierin een inhoudelijk oordeel zou volgen. Op grond daarvan meent hij nu aanspraak te hebben op aanvullende vergoedingen van ons (in plaats van mogelijke proceskostenvergoedingen die de Raad volgens hem toe had kunnen wijzen).

Wij betwisten deze claim uiteraard en hebben deze, ter voorbereiding van ons verweer in de rechtszaak, aan een nader onderzoek onderworpen. Voor de vordering bestaat volgens ons überhaupt geen juridische grondslag. Maar bovendien blijkt nu dat een flink deel van de door hem berekende claim totaal uit de lucht is gegrepen en onderbouwd is met onjuiste gegevens. Een van de problemen, die wij steeds met Middelkamp hadden, was de gebrekkige manier waarop hij ons informeerde. Hij hield ons niet op de hoogte van zijn juridische stappen als gevolmachtigde.  In de loop van 2013 en 2014 was ons gebleken dat hij zelf ook niet leek te weten welke zaken nu precies aanhangig waren. Of het nu kwam door tijdgebrek of door persoonlijke omstandigheden, steeds was er een andere uitleg waarom wij niet goed op de hoogte werden gehouden. Daardoor konden wij de Raad van State ook niet laten weten welke concrete zaken wij in wilden trekken (na het bekend raken met de handelwijze van Middelkamp); wij hadden de gegevens van de zaken immers niet.

Zijn administratie lijkt Middelkamp nu nog steeds niet op orde te hebben: Zo claimt hij nu bijvoorbeeld een vergoeding voor 8 zaken die ruim voor het maken van de schikkingsafspraken met hem al waren ingetrokken en waarover we hem in 2014 al gewoon geïnformeerd blijken te hebben. Op dat punt is zijn claim dus zeker niet terecht.

- terug naar boven -

5. Leefmilieu toch ontvankelijk, besluit rechtbank Limburg ongegrond

Met haar uitspraak van 4 mei 2016 had de rechtbank Limburg de vereniging Leefmilieu niet-ontvankelijk verklaard in een zaak met betrekking tot een omgevingsvergunning van een pluimveehouderij in Kelpen-Oler, gemeente Leudal. Vereniging Leefmilieu heeft daarop hoger beroep ingesteld bij de Raad van State.

In haar uitspraak van 5 juli 2017 had de Raad van State weinig woorden nodig, ze maakte korte metten met de uitspraak van de rechtbank Limburg. Ze verwees naar de statuten, de feitelijke werkzaamheden van de vereniging Leefmilieu en naar eerdere jurisprudentie om te concluderen dat Leefmilieu wel degelijk ontvankelijk is. Wij hoefden in dit geval niet eens extra informatie te verschaffen.

Het is een omstreden werkwijze van sommige (gemeente)besturen om milieugroepen in het defensief proberen te dringen door twijfel te uiten aan de ontvankelijkheid. Het is daarom de moeite waard om, als je wilt procederen bij de bestuursrechter, eerst de eigen statuten goed tegen het licht te houden en te zorgen dat je als groep meer doet dan juridische procedures. Dat zijn de zogenoemde feitelijke werkzaamheden waarvan in de uitspraak gesproken werd. Daarbij kun je denken aan voorlichting, bijeenkomsten organiseren, gesprekken met politici en ambtenaren en samenwerken met andere groepen. Zorg ervoor dat je deze activiteiten kunt aantonen met ontvangen en verzonden brieven, notulen van vergaderingen waar je hebt ingesproken, publicaties in de media enz.. Deze activiteiten moeten recent zijn, zo moet de organisatie bijvoorbeeld niet al meer dan een jaar niets gedaan hebben. Verder moeten de activiteiten ook een redelijke periode beslaan: de organisatie moet dus niet pas een paar maanden actief zijn. In ons geval blijken rechters vaak te volstaan met naar de website te kijken, maar dat zal enkel voldoende zijn indien de organisatie al jarenlang overduidelijk actief is. Mocht je organisatie toch niet-ontvankelijk worden verklaard, kan het de moeite waard zijn om in (hoger) beroep te gaan, mits aan bovengenoemde voorwaarden wordt voldaan. Wie weet denkt de (hoger beroeps) rechter er toch anders over dan de gemeente of in ons geval de rechtbank. Voor de toekomst is de ontvankelijkheid dan beproefd en weet zeker waar je aan toe bent. De Rechtbank Limburg had in ons geval domweg haar huiswerk niet gedaan: de Raad van State had zich namelijk al eerder over dit punt uitgesproken, en de rechtbank heeft daar niets mee gedaan.

Lees hier de uitspraak van de RvS 201604472/1/A1

- terug naar boven -

6. Presentatie van 2 juni: Activiteitenbesluit en de (on)mogelijkheden voor burgers

Ewald Korevaar Op ons verzoek gaf Ewald Korevaar op 2 juni en uitgebreide presentatie over het activiteitenbesluit. Het was een stevig verhaal, dat de verschillende typen bedrijven en hun vergunningverplichtingen goed op een rijtje zette. De aanwezigen hadden vaak zelf ook al met de problematiek te maken gehad en daardoor werden verdiepende vragen gesteld. De aanwezigen kwamen uit het hele land en ze gaven voorbeelden uit hun eigen omgeving en hun ervaringen met juridische procedures.

Bekijk hier de presentatie van Ewald Korevaar

- terug naar boven -

Onderwerpen: