Eigenlijk hadden wij u deze Nieuwsbrief vóór de vakantie moeten sturen, want dan had u de stukken waar we naar verwijzen in uw koffer kunnen stoppen om op vakantie rustig te lezen. Echte aanraders zijn het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving en de oratie van Ad Ragas. Beide prettig leesbaar en ze geven je een brede blik, waardoor je de milieuvraagstukken ineens veel beter overziet. Een waarschuwing vooraf is wel op zijn plaats: in geen van beide stukken wordt er vanuit gegaan dat het ineens goed komt met ons en het milieu, integendeel er is werk aan de winkel. Maar er is in beide rapporten een duidelijke rol voor burgers, dat is mooi. Maar nog beter wordt het als het Planbureau voor de Leefomgeving oproept tot goed toezicht en handhaving. Ze zullen onze eerdere Nieuwsbrieven daarover wel niet gelezen hebben, maar ze zitten op dat punt duidelijk met ons op een lijn.

•   1.   Op 4 oktober schrijfworkshop te Nijmegen: Schrijven kun je leren!
•   2.   Iedere dag mag de puinbreker gaan draaien
•   3.   Onzekerheid? Laat ook belangengroepen meedenken
•   4.   Planbureau Leefomgeving: Zet stevig in op toezicht en handhaving
•   5.   Beleidsregels stikstof van provincie Overijssel juridisch niet houdbaar
•   6.   Metingen in Utrecht laten hoge niveaus laagfrequent geluid zien
•   7.   Meer nieuws van onze website.

1.   Op 4 oktober schrijfworkshop te Nijmegen: Schrijven kun je leren!

Om mensen te informeren over een milieuprobleem of om te vertellen welke stappen er zijn gezet om het vraagstuk aan te pakken, moeten er vaak stukjes geschreven worden. De meeste mensen zien het als een lastige klus waar ze liever niet aan beginnen, maar dat is onnodig. Om te zorgen dat het schrijven gemakkelijker wordt, organiseren we deze schrijfworkshop. Onder leiding van Peter Waterkoort, een ervaren schrijftrainer, gaan we aan de slag en oefenen we met het schrijven van een korte tekst voor een nieuwsbrief of website. Heb je zoiets nog nooit gedaan? Geen punt, schrijven is te leren. Het gaat niet om het schrijven van een roman, maar om te zorgen dat jouw boodschap overkomt bij je doelgroep. Schrijf je wel vaker, maar wil je samen met anderen je vaardigheid verbeteren? Dan is deze workshop ook geschikt voor jou. Tijdens de workshop krijg je al feedback. Gezien het intensieve karakter kunnen maximaal 15 mensen deelnemen. Meer informatie over Peter Waterkoort en zijn uitgebreide ervaring vind je op waterkoort.nl

Tijd:                   4 oktober van 13.00 – 17.00 uur

Locatie:             Nijmegen, vlak bij het station

Deelname:        15 euro, voor leden gratis

Opgave bij:      burgernetwerk@leefmilieu.nl

2.   Iedere dag mag de puinbreker gaan draaien

Aan de rand van het Nijmeegse industrieterrein staat tegenover een school en een woonwijk een flinke asfaltcentrale met puinbreker. Dat geeft natuurlijk stank en geluidsoverlast. Nu wil het bedrijf zijn productie gaan verdubbelen: tot 420.000 ton asfalt per jaar. Ook het aantal uren dat de puinbreker gaat draaien zal toenemen namelijk tot 2.800 uur per jaar. Een kleine rekensom leert dat, uitgaande van een gemiddelde werkdag van 8 uur, de puinbreker iedere dag, inclusief zaterdag en zondag  (behalve de 2 weken bouwvakvakantie) in werking is. Daarnaast zal er ook nog gezeefd worden en deze zeef zal 147 dagen per jaar worden ingezet, steeds tegelijkertijd met de puinbreker.

De inspraakprocedure startte op 20 juni, een week voor de start van de zomervakantie. Toeval of niet, aan deze vergunning was heel weinig ruchtbaarheid gegeven. Gelukkig waren een aantal omwonenden niet met vakantie en zijn er uitgebreide zienswijzen ingediend: vooral natuurlijk over geluid, maar ook over veel juridische onduidelijkheden. Daarbij hielp het niet dat lang niet alle stukken op tijd beschikbaar waren. De deskundigen van de vereniging Leefmilieu hebben ook een flinke bijdrage kunnen leveren. We wachten af of deze uitbreiding juridisch stand houdt, we hopen natuurlijk van niet, want dan wordt het voor de omgeving een flinke achteruitgang.

Het bedrijf is een asfaltproductiebedrijf van Dura Vermeer Infrastructuur en wordt ook wel  Asfalt Productie Nijmegen (APN) genoemd.

Bekijk hier onze Zienswijze Dura Vermeerl

3.   Onzekerheid? Laat ook belangengroepen meedenken

Ad Ragas is bestuurslid van Leefmilieu, maar daarnaast ook professor aan de Open Universiteit op het gebied van Milieu- natuurwetenschappen. Op 14 juni gaf hij zijn oratie: dat is de openbare aanvaarding van zijn ambt. Ad Ragas was al enkele jaren bij de Open Universiteit aan de slag, maar bij de Open Universiteit is het gebruikelijk om zo’n oratie niet zo snel te houden, zodat je eerst de tijd neemt om het team waar je leiding aan geeft te leren kennen. De oratie is namelijk niet zo maar een verhaaltje: een hoogleraar geeft daarmee aan waar hij zich voor in gaat zetten en waar hij dus ook verwacht dat zijn mensen, in onderwijs en onderzoek, zich voor in gaan zetten.

Ad Ragas is gespecialiseerd in risico’s en normstelling: belangrijke thema’s binnen de milieukunde. Het achterliggende vraagstuk daarbij is steeds: onzekerheid. Als je met elkaar een veilige grens afspreekt, voor bijvoorbeeld lawaai of luchtvervuiling, dan wil je natuurlijk wel weten dat er aan alles gedacht is. Maar wat blijkt, dat is erg lastig. Over veel, vooral indirecte aspecten, tasten ook wetenschappers in het duister. Denk bijvoorbeeld aan de gieren in India die ziek werden omdat de runderen met bepaalde medicijnen (diclofenac) behandeld waren. De gieren aten van de karkassen van de runderen en gingen zo dood. Hetzelfde doet zich nu voor bij de bijensterfte, als gevolg van een chemisch middel: imidacloprid. Dit soort onwetendheid kan, volgens Ad Ragas, een wetenschapper in zijn laboratorium niet zelf oplossen, daar moet je anderen zoals belangengroepen bij betrekken. Zijn hypothese was dan ook: Door belanggroepen actief te betrekken bij het wetenschappelijke proces – vooral tijdens de probleemafbakening en de onzekerheidsanalyse – zal een vollediger beeld ontstaan van onze onwetendheid. En als de kennis tekortschiet over de effecten, dan moet die kennis eerst verzameld worden, voordat nieuwe activiteiten of technologieën op grote schaal worden toegestaan. Kortom het was een interessant openbaar college, en voor iedereen die er niet bij kon zijn geen nood, want Ad Ragas heeft het allemaal ook heel leesbaar opgeschreven.

Vanuit het bestuur van Leefmilieu hebben wij Ad natuurlijk van harte gefeliciteerd, met een cadeautje van chocolade. Chocolade hoort bij Leefmilieu, want iedereen die ons kent weet dat er bij iedere bijeenkomst die wij organiseren, in ieder geval chocolade op de tafel staat.

Bekijk hier de oratie van Ad Ragas: De waarheid over het milieu

4.  Planbureau Leefomgeving: Zet stevig in op toezicht en handhaving

Soms verschijnt er een rapport dat je met rode oortjes leest, zo’n rapport is het “Wissels omzetten.

Bouwstenen voor een robuust milieubeleid” voor de 21e eeuw van het Planbureau voor de Leefomgeving. Na jaren van afbraak eindelijk een waarschuwing: “Nederland kan dan ook niet ongestraft verder bezuinigen op handhaving en toezicht”. Verder wordt ook de vraag gesteld of de lagere overheden hun taken op dit gebied wel aankunnen: “Waarom lukt het de meeste Brabantse gemeenten niet om alle bedrijven met luchtwassers te controleren, zoals was afgesproken?”. Behalve slecht voor de omwonenden is dit natuurlijk ook niet eerlijk naar de bedrijven die wel hun best doen. Het Planbureau waarschuwt dan ook tegen te grote naïviteit. We moeten er op voorbereid zijn dat veel beleid niet alleen op vrijwillige basis tot stand zal komen en dat dus een aanzienlijke groep zal weigeren mee te werken. Citaat: “Dat is slecht voor het milieu en slecht voor de moraal. Immers, de meeste mensen willen best iets doen – als ze maar weten dat het moet, dat ze er op termijn baat bij kunnen hebben en dat anderen er ook niet onderuit komen.”

Kortom een vurig pleidooi van het Planbureau voor de Leefomgeving voor toezicht en handhaving. Nu maar hopen dat de overheid in haar bezuinigingsdrift, die op veel plaatsen de handhavingscapaciteit al behoorlijk heeft aangetast, met dit advies aan de slag gaat.  

Het rapport van het Planbureau is te vinden op:

 http://www.pbl.nl/publicaties/wissels-omzetten-bouwstenen-voor-een-robuust-milieubeleid-voor-de-21e- eeuw

5.   Beleidsregels stikstof van provincie Overijssel juridisch niet houdbaar

Het is algemeen bekend dat teveel stikstof schadelijk is voor mens en natuur. Toch blijft het moeilijk om de hoge stikstofemissies van de Nederlandse veestapel te beperken. Die veestapel is enorm: in geen land worden zoveel dieren gehouden als in Nederland. Om bedrijven toch ruimte te geven voor uitbreiding is in de provincie Overijssel gekozen voor een soort salderen. De provincie Overijssel verleende tot 22 mei 2013 haar vergunningen voor veehouderijen op basis van de Beleidsregel “Natura 2000 en stikstof voor veehouderijen”. Op 22 mei 2013 bleek dat de Raad van State het met deze aanpak niet eens was. De Raad van State overweegt daarbij dat de beleidsregel

enkel gericht is op de bijdrage van de veehouderijsector en dat niet duidelijk is hoe de totale reductie van de stikstofdepositie via andere bronnen dan veehouderijen moet worden bereikt. Dit betekent dat de vereniging Leefmilieu in tientallen zaken in Overijssel (gedaan samen met MOB) gelijk heeft gekregen van de Bezwarencommissie en van de Raad van State. Letterlijk stelde de Raad van State: “dat het college zich met de enkele verwijzing naar het Beleidskader en de Beleidsregel, in strijd met artikel 19g, eerste lid, van de Nbw 1998, niet ervan heeft verzekerd dat het project niet zal leiden tot een aantasting van de natuurlijke kenmerken van de betrokken Natura 2000- gebieden”. Ook de uitspraken van enkele Gelderse zaken die in augustus naar de rechter zijn gegaan, zien wij met vertrouwen tegemoet.

Het gaat om de uitspraken van de Raad van State in de zaken: 201305093/1/R2; 201305052/1/R2; 201305065/1/R2; 201305066/1/R2 allemaal van 28 augustus 2013. De uitspraken zijn te vinden door het nummer in te typen in de zoekmachine van de Raad van State op: http://www.raadvanstate.nl/uitspraken.html.

6.   Metingen in Utrecht laten hoge niveaus laagfrequent geluid zien

Hoewel veel mensen klachten hebben over laagfrequent geluid, zijn er maar van weinig situaties uitgebreide metingen bekend. Vandaar dat wij er hier aandacht aan besteden. Ter voorbereiding van een windmolenproject liet de gemeente Utrecht het bureau Peutz op 3 plaatsen 3 maanden lang meten: van 14 december 2012 tot en met 26 maart 2013.

Het bleek dat ook zonder windmolens er al veel laagfrequent geluid rond het industrieterrein is. Er zijn geen officiële wettelijke normen, maar de normen die er wel zijn, werden op veel momenten overschreden (bij de NSGreferentiecurve zelfs bijna de hele tijd).

Opvallend was ook de toename van laagfrequent geluid (L95) bij toenemende windsnelheid. Voor echt hoge windsnelheden (≥ 10 m/s) zijn in de onderzochte periode onvoldoende gegevens geregistreerd, maar de onderzoekers verwachten dat bij hogere windsnelheden er sprake zal zijn van vrijwel continue overschrijding van alle normen (zowel NSG-, Vercammen-curve als de Deense norm).

De vraag is nu: vindt de gemeente Utrecht dat in deze situatie de windmolens er nog wel bij kunnen of hanteren ze het voorzorgprincipe. Wij hopen dat de gezondheidsoverwegingen de doorslag zullen geven bij de afwegingen, maar we zijn er niet gerust op. 

Bekijk hier het rapport van Peutz.

  7.    Meer nieuws

Deze Nieuwsbrief is te kort om al het nieuws te vermelden. Zo hebben we nog deelgenomen aan een bijeenkomst van Wageningen Universiteit over nieuwe stalconcepten en hebben we op 7 september een symposium van de SP in de Tweede Kamer bezocht. 

Ook besteden we op de website  aandacht aan recente rapporten van de Wereld Gezondheidsorganisatie over luchtkwaliteit en een kritische rapport over de toelating van pesticiden op de Nederlandse markt.

De titels van die artikelen zijn:

Nieuwe varkensstallen: filter vooral de lucht

Toelating van pesticiden in Nederland een wassen neus

Europese normen fijn stof beschermen gezondheid onvoldoende

Nog steeds geen wet die gezondheid bewoners buitengebied beschermt