Leefmilieu heeft geen P.R. budget. We hebben een website en we maken een Nieuwsbrief, maar toch worden we goed gevonden. Regelmatig zitten we een half uur tot een uur aan de telefoon met mensen die in hun eigen woonomgeving milieu-overlast willen aanpakken. We proberen ze zo goed mogelijk te adviseren en te verwijzen naar betrouwbare informatie en/of instanties die hen kunnen helpen. Dat valt niet mee. De inspecties zijn sterk ingekrompen, ambtenaren van Infomil mogen burgers niet meer helpen, milieu-organisaties zijn omgevallen of trekken zich terug op een paar speerpunten. De vrijwilligers van Leefmilieu bevinden zich zogezegd midden in een gat in de markt. Voor een bedrijf is dat een prettige situatie, voor een vrijwilligersorganisatie een lastige. U snapt dan ook dat we in deze Nieuwsbrief slechts een greep kunnen doen uit onze activiteiten. Maar dat heeft in ieder geval het voordeel dat het voor u niet te omvangrijk wordt.

•   1. Houtstook is niet milieuvriendelijk
•   2. Ten onrechte honderden Nbwet-vergunningen niet aangevraagd
•   3. Rechtbank vernietigt vergunning Reiling en Raad van State schorst
•   4. Leefmilieu met eigen fimpje op YouTube
•   5. Presentatie over laagfrequent geluid op symposium van RIVM
•   6. Pittig gesprek met agrarische jongeren in Ossenzijl.
•   7. Knak de worst

1.   Houtstook is niet milieuvriendelijk

Op 14 maart 2014 kwamen in Nijmegen uit heel Nederland mensen bijeen die last hebben van houtrook van hun buren. Drie deskundigen gaven presentaties en hoewel de verhalen getuigden van grote inzet en lange adem, werd je er toch niet vrolijk van. Want terwijl het probleem al jaren bekend is, gebeurt er toch weinig om het aan te pakken.

Trinette Janssen, die al jaren mensen ondersteunt bij juridische procedures, liet zien dat houtstook ten onrechte wordt gebagatelliseerd als milieuprobleem. Op landelijke schaal draagt het namelijk maar beperkt bij aan de fijn stof concentraties, maar lokaal als je naast een stoker woont, overschrijdt de vervuiling wel degelijk de normen voor gezonde lucht. Mensen worden daarnaast ook misselijk van de stank en kunnen hun ramen niet open zetten om bijvoorbeeld hun slaapkamer te luchten.

Vincent van der Heiden, voorzitter van de stichting Netwerk Houtrook gaf in zijn presentatie de cijfers van de stand van zaken. In 2012 waren er bijna een miljoen houtkachels in Nederland en bijna 2 miljoen mensen hadden daar last van. Ten onrechte heeft houtstook het aureool van milieuvriendelijk. Hierbij praat men alleen over mogelijke CO2 winst, maar de schadelijke gezondheidseffecten voor de omgeving worden niet meegenomen.

Carla Anzion, directeur van Anzion Advies en voorzitter van de sector Geur van de VVM, liet in haar presentatie zien dat houtstook ook een hardnekkig geurprobleem is. Terwijl de geuroverlast van verkeer en industrie steeds verder afneemt, neemt die van open haarden en allesbranders steeds verder toe. Vuurkorven en terraskachels verdienen extra aandacht, want die hebben per definitie geen goede verbranding en geen goede afvoer met voldoende verspreiding. Dus als je van zo’n vuurkorf zit te “genieten” stel je jezelf feitelijk bloot aan een heleboel luchtvervuiling. De drie presentaties sloten goed op elkaar aan ze zijn alle drie de moeite waard om nader te bekijken.

Bekijk hier de presentatie van Trinette Janssen: Ervaringen uit Groningen
Bekijk hier de presentatie van Vincent van der Heiden: Stoken is een keuze, ademen niet
Bekijk hier de presentatie van Carla Anzion: Aanpak houtstookschade nog in de kinderschoenen

2.   Ten onrechte honderden Nbwet-vergunningen niet aangevraagd

April 2014. De Noordelijke Rekenkamer concludeert dat veel veebedrijven in Drenthe en Friesland hun bedrijf hebben uitgebreid, zonder de benodigde Natuurbeschermingswet-vergunning (Nbwet) aan te vragen. Hierdoor is een situatie ontstaan van rechtsongelijkheid en gedogen. Volgens de Rekenkamer moeten deze vergunningen alsnog aangevraagd worden.

De voorlopige inschatting van de provincies is dat het in Drenthe om ongeveer 1000 en in Friesland om 250-400 agrarische bedrijven gaat. De Rekenkamer merkt op dat  deze  bedrijven waarschijnlijk wel een bouwvergunning en een vergunning in het kader van de Wet Milieubeheer hebben ontvangen, maar dat verzuimd is een Nbwet-vergunning aan te vragen. Het kan zijn dat de  gemeenten en/of provincie onvoldoende heeft gewezen op de noodzaak een Nbwet-vergunning aan te vragen. Ook kan het zijn dat de provincie hierop onvoldoende heeft gehandhaafd.

Het gevolg is dat  er nu volgens de Noordelijke Rekenkamer reparatiebeleid nodig is om de situatie van rechtsongelijkheid en gedogen ongedaan te maken.

Bekijk hier het hele rapport van de Noordelijke Rekenkamer:
“Decentralisatie natuurbeleid: Noordelijke provincies aan zet”

3.   Rechtbank vernietigt vergunning Reiling en Raad van State schorst

Op 8 april 2014 heeft de rechtbank Oost Nederland de uitbreiding van de milieuvergunning voor de firma Reiling in Sterksel vernietigd. Deze vergunning was eind 2012 door de Provincie Brabant afgegeven, maar omwonenden en Leefmilieu hadden tegen deze vergunning beroep ingesteld bij de rechtbank.
De belangrijkste redenen voor rechtbank om de vergunning te vernietigen waren:
- Ontbreken van een adequate niet-technische samenvatting
- MER-beoordeling deugt niet: er is meer vergund dan in de MER-beoordeling aangegeven.
- Bestaande inrichting is niet op BBT (Best Beschikbare Technieken) getoetst.
Intussen is deze uitspraak door de firma Reiling aangevochten en is de uitspraak door de Raad van State geschorst. Het bedrijf voerde bij de schorsing aan dat ze door de vernietiging van de vergunning in grote financiële moeilijkheden zou komen, vooral omdat ze grote subsidies zou mislopen. Over enige tijd zal het beroep door de Raad van State behandeld worden en zal blijken of de uitspraak van de rechtbank Oost Brabant in stand zal blijven.

Bekijk hier de uitspraak van de rechtbank Oost Brabant

Bekijk hier de uitspraak van de Raad van State op 16 mei 2014

Op 24 maart 2014 is het bedrijf, na een strafrechtelijk onderzoek, veroordeeld voor dood door schuld, een zaak waarbij 3 mensen om het leven kwamen. Het bedrijf is veroordeeld tot het betalen van 150.000 euro boete, waarvan 50.000 euro voorwaardelijk.

4.   Leefmilieu met eigen fimpje op YouTube

Maart 2014. Onder de inspirerende leiding van Corine Quarles van Ufford zijn vier vrijwilligers van Leefmilieu bezig geweest met het maken van een videofilmpje. Startpunt vormden de zorgen van de omgeving over de voorgenomen uitbreiding van de asfaltcentrale van Dura Vermeer in Nijmegen. Maar gaandeweg bleek dat het om een breder probleem ging: de stapeling van milieuoverlast door het hele industrieterrein. Deze zorg van de omwonenden heeft ook een geschiedenis. Wetgeving blijkt er niet te zijn om zo'n stapeling van milieu-overlast tegen te gaan, dus worden mensen blootgesteld aan meerdere bronnen van luchtvervuiling en geluidsoverlast tegelijkertijd. Dat kan gaan om industrie, zoals in het voorbeeld op het filmpje, maar ook om verkeer, scheepvaart en intensieve veehouderij. Het filmpje is voor het eerst vertoond op de algemene ledenvergadering van Leefmilieu.

Klik op de afbeelding om het filmpje te bekijken.

5.   Presentatie over laagfrequent geluid op symposium van RIVM

Het RIVM organiseerde op 14 mei 2014 een symposium over laagfrequent geluid (LFG) met de uitdagende titel: facts, myths and how we deal with them (vertaald: feiten, mythen en hoe gaan we ermee om). Leefmilieu was uitgenodigd om een korte presentatie te houden over de uitkomsten van de meldingen die op de site van Leefmilieu gedaan worden. De getallen over 2012 en 2013 logen er niet om. In 2012 waren er 111 meldingen over LFG en in 2013 waren het er 189. Vanwege de titel leek het ons raadzaam om duidelijk te maken dat het beslist niet om mythes ging en dat de gemelde overlast vaak direct door de melders aan een bron te koppelen is. Ons advies was dan ook om met deze duidelijke zaken aan de slag te gaan.
Tot onze verbazing stond dit advies haaks op de opvattingen van enkele professionals, zoals een medewerker van de GGD Amsterdam. De GGD-er vond het vaak zinloos om te gaan meten, omdat er toch vaak niets uitkomt en adviseerde de klagers om er mee te leren leven. Wij vonden dat wel een erg cynische reactie. Constructiever was de aanpak zoals die werd voorgesteld door  prof. Andy Moorhouse van Salford University. Hij gaf aan dat er in Groot Brittannië veel bereikt werd door de inzet van lokale ambtenaren met kennis van milieu en gezondheid, omdat zij de plaatselijke bronnen van LFG vaak konden achterhalen. In zijn voorstel voor de evaluatie van de overlast schrijft prof. Andy Moorhouse: “men moet in gedachten houden dat laag frequent geluid, ook al komt het maar een klein beetje boven de drempel uit al erg storend kan zijn en moeilijker buiten te sluiten is of aan te wennen dan andere soorten geluid.” (blz. 14 van Procedure for the assessment of low frequency noise complaints).

Bekijk hier de presentatie van Leefmilieu
Lees hier het rapport van prof. Moorhouse

6.   Pittig gesprek met agrarische jongeren in Ossenzijl.

Leefmilieu heeft in Overijssel tegen meer dan 100 vergunningen in het kader van de Natuurbeschermingswet zienswijzen ingediend. Omdat de provincie Overijssel geen besluiten neemt blijven de aanvragers al maanden in onzekerheid.

Een aantal procedures heeft betrekking op vergunningen rond het nationaal park de Weerribben. Dit bracht de jonge agrariërs van IJsselham er toe Leefmilieu uit te nodigen. De achterliggende vraag daarbij was: wat is Leefmilieu voor een organisatie en waarom dient zij zienswijzen in. Op 17 maart 2014 gaf Marga Jacobs, voorzitter van Leefmilieu, deze presentatie in restaurant Kolkzicht in Ossenzijl. Zij ging daarbij in op de geschiedenis van Leefmilieu en de inzet van de vereniging om via overleg het milieu en het overheidshandelen te verbeteren. Na de presentatie ontspon zich een geanimeerd gesprek, waarin standpunten met betrekking tot natuurbescherming wederzijds werden toegelicht. Zo vragen de agrariërs zich bijvoorbeeld af waarom de natuur beschermd moet worden van een gebied dat toch niet toegankelijk is. En Leefmilieu gaf aan vooral geïnteresseerd te zijn in de uitstoot van een bedrijf, maar zich niet te willen bemoeien met de bedrijfsvoering.

Marcel Middelkamp was namens Leefmilieu aanwezig om in te gaan op de precieze juridische aspecten van de procedures. Hij  maakte duidelijk dat de vergunning waartegen zienswijzen zijn ingediend,  niet zijn geschorst. Dat betekent dat zij gewoon van kracht zijn en gebruikt kunnen worden. Mochten agrariërs in de problemen komen, doordat Leefmilieu zienswijzen ingediend heeft, dan kunnen zij Marcel bellen voor nader overleg.

Er was overeenstemming over het standpunt dat de provincie snel een antwoord moet geven op de vraagpunten van Leefmilieu, zodat duidelijk wordt of de vergunningen al dan niet aangepast moeten worden. En mochten de vergunningen aangepast moeten worden, dan vinden agrariërs en Leefmilieu dat daarvoor niet opnieuw leges betaald hoeven te worden. Als dank voor de presentatie kregen Marga Jacobs en Marcel Middelkamp een lekkere fles wijn aangeboden door de voorzitter van de jonge agrariërs van IJsselham.

7.   Knak de worst

www.knakdeworst.nl is een site van stichting Mens, Dier & Peel over de achtergronden van de intensieve veehouderij in de Peel; het grensgebied tussen Oost-Brabant en Noord-Limburg. Deze site heet www.knakdeworst.nl, omdat het gebied dat beide provincies hebben aangewezen voor de concentratie van de intensieve veehouderij de vorm heeft van een worst. De gezamenlijke Peelgroepen vinden dat daar een einde aan dient te komen. Vandaar: knak de worst.

De Peelregio is al decennia het concentratiegebied van de intensieve veehouderij in Nederland en tevens de regio met de hoogste veedichtheid in West- Europa. Stichting Mens, Dier & Peel vindt dat overheden (provincie, gemeenten en rijksoverheid) de negatieve gevolgen van de intensieve veehouderij eindelijk dienen te onderkennen en niet eenzijdig het economische belang op korte termijn mogen laten prevaleren, maar juist het belang van de volksgezondheid, leefbaarheid en het milieu zwaarder mee moeten laten wegen. De site biedt veel nieuws uit het gebied en is een aanrader.

Website: www.knakdeworst.nl